PMS/PMDD

PMS is het optreden van klachten in de tweede helft van de menstruatiecyclus die weer verdwijnen bij het begin van de menstruatie. Sommige vrouwen houden nog klachten tijdens de eerste dagen van de menstruatie. Na een periode van minimaal een week zonder klachten komen de klachten weer terug. Door de steeds terugkerende klachten verstoort PMS het normale leefpatroon van vrouwen.

Er zijn verschillende redenen om hulp te zoeken. Veel vrouwen vinden het vervelend dat de klachten steeds terugkomen zonder dat ze er voor hun gevoel iets tegen kunnen doen. Daarbij weten ze ook hoe het elke maand is een periode zonder klachten te hebben. Niet zelden nemen de klachten in de loop der jaren toe. Vaak hebben vrouwen het gevoel dat zij door hun omgeving niet begrepen en niet serieus genomen worden. Ook voelen velen zich schuldig tegenover hun partner of kinderen vanwege hun gevoelens en gedrag in deze periode.

Vele honderden lichamelijke en psychische klachten zijn bij PMS beschreven, zoals pijnlijke borsten, een opgeblazen gevoel, prikkelbaarheid, wisselende stemmingen en klachten als gespannen, depressief of agressief zijn. Bij de vraag of je last hebt van PMS is het tijdstip waarop de klachten optreden en weer verdwijnen belangrijker dan de soort klachten.

Een deel van de vrouwen met PMS heeft dermate zware klachten dat we spreken van een stoornis: Premenstrual Dysphoric Disorder, ofwel PMDD. Het belangrijkste verschil met PMS is dat de klachten vooral emotioneel van aard zijn en zo heftig dat ze een enorm negatieve invloed op het dagelijks functioneren hebben. PMDD-patiënten geven vaak aan het gevoel te hebben hun zelfcontrole kwijt te zijn en in een soort Jekyll en Hyde te veranderen.

Veelvoorkomende klachten

Oorzaken

Het staat nog steeds niet vast wat de precieze oorzaak van premenstrueel syndroom is. Door het verband tussen het optreden van PMS-klachten en de menstruatiecyclus denken artsen dat het te maken heeft met hormonale schommelingen tijdens de cyclus. Vooral fluctuaties in de hoeveelheid oestrogeen in het bloed lijken samen te hangen met stemmingswisselingen. Dit is echter niet wetenschappelijk bewezen.

Wel staat vast dat vrouwen met premenstrueel syndroom gevoeliger zijn voor hormonale veranderingen dan vrouwen die het niet hebben. Hun hersenen zijn minder goed in staat om de gevolgen hiervan op te vangen omdat bepaalde neurotransmitters (chemische stoffen waarmee berichten in de hersenen worden doorgeven) onvoldoende werken. De neurotransmitters waar het hier om gaat (onder andere serotonine) beïnvloeden je stemming en gevoel van welbevinden. Waarom de ene vrouw hier last van heeft en de andere niet is onduidelijk.

Behandeling

Er bestaat nog geen behandeling die PMS geneest. Wel is het één en ander mogelijk om je symptomen te verminderen. Waar jij het meest baat bij hebt, is een persoonlijke aangelegenheid en hangt ondermeer af van (de ernst van) je klachten.

• Sporten/bewegen
• Voeding
• Medicatie/supplementen: pil?

Bij zeer extreme PMS kan overwogen worden om de eierstokken en de baarmoeder te verwijderen. Je komt dan in de overgang. Deze ingreep kan een overweging zijn om de klachten onder controle te krijgen, maar heeft echter nadelige gevolgen voor de levensverwachting. In Nederland wordt deze operatieve ingreep niet gedaan omdat er geen gezonde eierstokken en/of baarmoeder worden verwijderd. In Engeland of Duitsland gebeurd dit wel, maar zelden. Pas wanneer er geen andere opties meer zijn, dient dit overwogen te worden.

PMS is een chronische aandoening, waarmee je moet leren leven. Mede door de steeds terugkerende klachten en mogelijk onbegrip van mensen uit de naaste omgeving kan dit voor veel vrouwen een zware opgave zijn.